کپی رایت فیلم های خارجی در ایران و قوانین پیرامون آن

آیا در حقوق ایران از آثار سینمایی خارجی یعنی همون فیلم‌ها و سریال‌های خارجی حمایت میشه؟ آیا هرگونه تجاری سازی نسبت به این آثار سینمایی خارجی مثل دوبله، زیرنویس و سانسور توی ایران قابل حمایت هست؟ تو این مقاله میخوام راجع به این موضوع براتون توضیح بدم.

مفاد قرارداد هم بنیان گذاران

این موضوع یکی از چالش های حقوقی مهمیه که بین VODها و افرادی که تجارتشون رو روی این آثار بنا کردن و از تجاری سازی این آثار کسب درآمد میکنن باهاش مواجه هستن. باید ببینیم که تو قوانین ایران آثار سینمایی خارجی قابل حمایته یا نه؟ به موجب ماده 22 قانون حمایت حقوق مؤلفین، مصنفین و هنرمندان، اثری توی ایران قابل حمایته که برای اولین بار توی ایران چاپ، نشر، پخش و اجرا شده باشه. البته این موضوع فقط برای حمایت از حقوق مادی آثار هست و برای حمایت از حقوق معنوی، قانونگذار ما شرایط یا شروطی رو در نظر نگرفته. فرقی نمیکنه خالق یا به وجود آورنده اون اثر یک فرد ایرانی باشه یا خارجی باشه، در واقع تابعیت تو این موضوع مهم نیست و فقط مهم اینه که برای اولین بار توی ایران پخش بشه یا برای اولین بار تو ایران اجرا بشه و یا منتشر بشه و یا چاپ بشه. با توجه به این چیزی که در قانون آمده آیا آثار سینمایی خارجی به فیلم‌های سینمایی مثل سریال های خارجی که وجود داره توی ایران قابل حمایت هستند یا نه؟ چون میبینیم که خیلی از VODها یا همان سامانه های ویدئویی درخواستی مثل آپارات، فیلیمو، نماوا و سایر موارد این آثار رو در پلتفرمشون منتشر می کنن و به مردم عرضه میکنن و باید بررسی کنیم و ببینیم که این رفتار قانونی هست یا خیر؟
اگر اثر سینمایی خارجی به وسیله شخص حقیقی ایرانی یا به وسیله یک شرکت یا شخص حقوقی که توی ایران فعالیت می کنه و اقدامات تجاری سازی رو انجام میده، تجاری‌سازی نشده باشه، اونا میتونن آثار رو بارگذاری کنن یا با استفاده از پلتفرم های خودشون در اختیار عموم قرار بدن و هیچ مشکلی برای اونا پیش نمیاد، مگر این که صاحب اثر بیاد از جنبه معنوی اقدام کنه وگرنه از لحاظ مادی مشکلی برای این پلتفرم ها به وجود نخواهد آمد و جنبه کیفری هم نخواهد داشت. اما زمانی که اثر سینمایی خارجی یا سریال های خارجی توسط یک شرکت ایرانی تجاری‌سازی میشه، دوبله انجام میشه یا سانسور انجام میشه یا براش زیرنویس قرار داده میشه و به این نحو اون شرکت یک حقی رو در این اثر خارجی برای خودش در نظر میگیره و دیگری اون رو بدون اجازه از طریق پلتفرمش برای مردم منتشر میکنه، این عمل قابل پیگیری خواهد شد و صاحبان اصلی آن یعنی افرادی و شرکت‌هایی که تجاری سازی را انجام دادن میتونند شکایت کنن. باید با آنها صحبت بشه و کسب اجازه بشه و یه قراردادیهم بین خودشون راجع به مدت زمان و مسائل مالی منعقد کنن و بعد بیان بارگذاری کنن اگر این اتفاق نیفته، موضوع و رفتار ارتکابی هم از لحاظ کیفری و هم از لحاظ حقوقی قابل پیگیریه. پس حتماً در چنین شرایطی این موارد رو در نظر داشته باشید.

ماده 22 قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان

حقوق مادی پدید آورنده موقعی از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود که اثر برای نخستین بار درایران چاپ یا نشر یا اجرا شده باشد و قبلاً درهیچ کشوری چاپ یا نشر یا پخش و یا اجرا نشده باشد.

ماده 2 قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان

اثر های مورد حمایت این قانون به شرح زیر است:
1-کتاب و رساله و جزوه و نمیشنامه و هر نوشته دیگر علم یو فنی و ادبی و هرنی.
2-شعر و ترانه و سرود و تصنیف که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
3-اثر سمعی و بصری به منظور اجرا در صحنه های نمایش یا پرده سینما یا پخش از رادیو یا تلویزیون که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
4-اثر موسیقی که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
5-نقاشی و تصویر و طرح و نقش و نقشه جغرافیایی ابتکاری و نوشته ها و خط های تزئینی و هر گوهه اثر تزئینی و اثر تجسمی که به هرطریق و روش به صورت ساده یا ترکیبی به وجود آمده باشد.
6-هر گونه پیکره (مجسمه).
7-اثر معماری از قبیل طرح و نقشه ساختمان.
8-اثر عکاسی که با روش ابتکاری و ابداع پدید آمده باشد.
9-اثر ابتکاری مربوط به هنرهای دستی یا صنعتی و نقشه قالی و گلیم.
10-اثر ابتکاری که بر پایه فرهنگ عامه (فولکلور) یا میراث فرهنگی و هنر ملی پدید آمده بادش.
11-اثر فنی که جنبه ابداع و ابتکار داشته باشد
12-هر گونه اثر مبتکرانه دیگر که از ترکیب چند اثر از اثرهای نامبرده در این فصل پدید آمده باشد